Lễ hội Đền Thái Vi là điểm nhấn văn hóa độc đáo tại Ninh Bình, kết hợp giữa nghi lễ tâm linh và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống. Đây là dịp để du khách tìm hiểu lịch sử, chiêm ngưỡng nét đẹp kiến trúc cổ và tham gia vào các trò chơi dân gian sôi động. Để không bỏ lỡ thông tin quan trọng về lễ hội này, bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây của NinhBinhtoplist.
Vài nét về lễ hội Đền Thái Vi
Nguồn gốc về sự ra đời của lễ hội
Đền Thái Vi tọa lạc ở thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Ngôi đền thờ phụng 4 vị vua đời Trần là Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, Trần Anh Tông và Hiển Từ Hoàng Thái Hậu. Kiến trúc đền mang phong cách cổ điển, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên xung quanh. Đền nằm ở vị trí thuận tiện, giữa khung cảnh non nước hữu tình. Du khách có thể dễ dàng di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô. Đây là một trong những điểm đến hấp dẫn của Ninh Bình.
Ban đầu, lễ hội chỉ là các nghi lễ cúng tế đơn giản do người dân địa phương tổ chức. Qua thời gian, lễ hội dần trở nên quy mô hơn với rước kiệu, múa lân, trò chơi dân gian và các hoạt động văn hóa nghệ thuật. Sự ra đời của lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, mà còn là cầu nối văn hóa, giúp lưu giữ truyền thống, gắn kết cộng đồng và quảng bá giá trị lịch sử – văn hóa của vùng đất Ninh Bình.
Ý nghĩa của lễ hội
Lễ hội Đền Thái Vi mang nhiều ý nghĩa quan trọng với người dân Ninh Bình. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ các vị vua Trần, đặc biệt là vua Trần Thái Tông, người đã có công chiêu dân lập ấp ở xã Ninh Hải. Bên cạnh đó, lễ hội còn giữ gìn văn hóa truyền thống. Các trò chơi dân gian như kéo co, đu quay, đánh đu được tổ chức sôi nổi. Biểu diễn múa rối, hát chèo, nhạc cụ dân tộc mang đến trải nghiệm văn hóa đặc sắc.
Lễ hội cũng là dịp gắn kết cộng đồng. Người dân địa phương và du khách cùng tham gia rước kiệu, trò chơi dân gian và các hoạt động lễ hội. Không khí vui tươi, sôi nổi tạo sự đoàn kết và niềm vui chung. Ngoài ý nghĩa tâm linh và văn hóa, lễ hội còn cầu bình an và thịnh vượng. Người dân tin rằng tham gia lễ hội sẽ mang lại may mắn, sức khỏe và mùa màng bội thu.
Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội Đền Thái Vi
Lễ hội Đền Thái Vi được tổ chức và diễn ra từ ngày 14/3 đến hết ngày 16/3 theo m lịch. Ngày chính hội là ngày rằm, cứ 3 năm 1 lần, dân làng Văn Lâm lại tổ chức hội lớn hay còn gọi là hội tổng. Cứ đến 14/3 âm lịch, dân làng Văn Lâm sẽ làm lễ mở cửa đền rước bát hương thánh ra đình Các. Cứ đến ngày 28 tháng chạp hàng năm, dân làng sẽ tiến hành nghi thức tắm tượng (lễ mộc dục) tại ngôi đền. Nước ở giếng Ngọc ở trước cửa đền sẽ được lấy lên và sử dụng trong nghi thức này.
Lễ hội Đền Thái Vi diễn ra như thế nào?
Lễ hội Đền Thái Vi là một trong những lễ hội truyền thống nổi bật của Ninh Bình. Mỗi năm, hàng ngàn du khách và người dân địa phương đổ về đây. Lễ hội Đền Thái Vi diễn ra hai phần là phần lễ và phần hội.
Phần lễ
Lễ rước kiệu là nghi thức đầu tiên trong ngày chính lễ. Rước kiệu ở đền Thái Vi không chỉ có một đoàn mà tới trên dưới 30 đoàn rước kiệu của các xã trong huyện Hoa Lư và trong tỉnh. Một đoàn rước kiệu thường gồm có ba cỗ kiệu:
- Kiệu song hành dành cho các quần thần
- Kiệu bát cống dành cho vua
- Kiệu võng dành cho những vương mẫu hay các công chúa
Kiệu được dân làng trang hoàng rực rỡ. Lọng cắm và màu sắc nổi bật giữa lễ hội. Sau đó là các kiệu hương, hoa và lễ vật, đi theo trật tự. Phường bát âm dẫn nhịp, tiếp đến là ban tế do ông chủ tế dẫn đầu, tất cả mặc thẩm phục chỉnh tề. Lễ rước kiệu khởi hành từ đình hoặc đền các làng. Các đoàn tập trung tại đình Các, rồi rước vào đền Thái Vi. Đoàn thôn sở đi đầu, tiếp đến là đoàn thôn Hành Cung, xã Ninh Thắng. Các đoàn khác từ thôn, xã và huyện tham gia, trong đó có đoàn xã Khánh Hòa, Yên Khánh, nơi thờ công chúa Trần Huyền Trân.
Phần lễ tế là nghi thức trọng tâm. Mỗi đoàn lập ban tế gồm các cụ cao tuổi và chức sắc. Ban tế chính gồm một chánh tế, hai phân hiến, hai bồi tế. Giáp ban có ông hạ xướng, ông thông xướng, ông rước đài và ông đánh trống. Cuối cùng, 9 ông đọc 9 khúc ca ngợi vua Trần, đặc biệt vua Trần Thái Tông. Sau mỗi khúc, hai người phường trò minh họa bằng đàn và hát ca trù, mang đến trải nghiệm sống động cho du khách.
Phần hội
Sau phần lễ trang nghiêm, lễ hội bước vào phần hội sôi động. Đây là lúc dân làng Văn Lâm cùng du khách hòa mình vào không khí vui tươi. Nhiều trò chơi dân gian được tổ chức hấp dẫn. Có nấu cơm thi, hội diễn chèo, đua truyền thống, cờ bỏi, thi đu quay, kéo co, múa rồng, múa lân, đu giật,… Mọi hoạt động diễn ra tại đền Thái Vi và sân bến thuyền Tam Cốc, thu hút đông đảo người tham gia.
Không khí lễ hội náo nhiệt bởi dòng người tấp nập từ khắp nơi. Tiếng trống, tiếng chiêng vang rộn rã. Những làn điệu ca trù mượt mà của các nghệ sĩ vang lên, hòa quyện với tiếng cười, tiếng hò reo. Mỗi bước chân trong lễ hội đều mang đến trải nghiệm sống động. Du khách và người dân cùng hòa nhịp vào nhịp sống truyền thống. Mọi âm thanh, màu sắc và trò chơi tạo nên một không gian rộn ràng. Phần hội không chỉ là trò chơi hay nghi lễ, mà còn là bản sắc văn hóa sống động của mảnh đất cố đô.
Lễ hội Đền Thái Vi là dịp để tưởng nhớ anh hùng, giữ gìn văn hóa và gắn kết cộng đồng. Người dân và du khách cùng hòa vào nhịp sống lễ hội. Trò chơi dân gian, nghi lễ trang nghiêm và ẩm thực truyền thống làm nên trải nghiệm khó quên. Hy vọng bài viết của NinhBinhtoplist đã cung cấp thêm cho bạn nhiều thông tin hữu ích.
